Herinnering aan Wibe
Het is het wezen van het bestaan
De dingen die niet overgaan
Hoe lang kennen wij elkaar, vroeg Wibe mij een tijdje terug. We kwamen uit op ruim veertig jaar waarin ik eerst leerling was, en in feite gebleven ben, collega en we ook een diepe vriendschap ontwikkelden.
Elk voorjaar zat ik twee dagen naast hem bij de Masterclass Vonken van Verlangen en nam me telkens voor nu eens werkelijk goed te kijken hoe hij dat deed. Mensen ten diepste raken en met een zin, een oogopslag, een verhaal, een gedicht, iets in beweging te zetten dat vervolgens niet meer stopte. `ze waren op reis. Maar ik ben geen Wibe en ik had mijn eigen stem en mijn eigen bestemming te vinden.
Na het aansteken van dat ene lichtje, startte hij met een verhaal waarmee hij het veld opende. Een veld waar hij op een diepe laag met mensen kon werken, waarbij ze zich lieten aanraken en zich toevertrouwden. Het gedicht dat hij vroeg te schrijven werd leidend in die dagen. En elk jaar belde hij vooraf op en vroeg wat hij het jaar ervoor als titel had gegeven: mijn weg, mijn erfenis, mijn stokken.
Hoewel ik me op zijn verzoek gek had zitten pennen en het verslag van de dagen opgestuurd had, was hij dat altijd weer kwijt. Ik werd voortdurend in kleine opstellingen gezet en mocht passende muziek aanzetten. En als redelijk geordend persoon moest ik me ook nog verhouden met de chaos die hij kon creëren met papieren, boeken, fotolijstjes en dichtbundels. Hij wilde een klein kopje koffie en dronk vervolgens uit mijn grote mok, en hoewel hij tig brillen bij zich had, afgelopen twee jaar ook die van Jannie, vond ik de mijne op zijn neus terug. Maar wat hadden we een plezier en wat leerde ik ook veel.
En dan was er de jaarlijks wisselende boodschap: over te veel douchen, de bijen of zwerfafval.
Kortom, Wibe was groots in wat hij deed en tegelijk was hij ook van de menselijke maat zoals hij het zelf zo vaak noemde. Hij leerde ons over stokken en stromen, gave en opgave, wond en wonder, hoe we eerst stevig vast moeten houden om goed los te kunnen laten.
Als een vriendelijke roofvogel cirkelde hij om iemand heen, peilde met een vraag als: Wat peinst gij waarde vos? Waar komen die donkere kijkers vandaan? Heb jij al een idee hoe je vertrekt? Op wie lijk jij zo? Als hij merkte dat de tijd er nog niet was, vloog hij weer weg om na een tijdje terug te komen en te sonderen of de bereidheid tot toevertrouwen er was.
De terugkerende zin: Wij komen voort uit velden van relaties, kennen we waarschijnlijk allemaal. In dat veld was hij voor veel velen van ons van grote betekenis. Ik hoorde afgelopen dagen:
Voor mij was hij toch een soort vaderfiguur
Met hem kwam ik uit de verstikkende symbiose met mijn moeder
Ik heb hem tot het uiterste getergd en afgewezen, drie jaar lang en hij is gebleven tot ik daar vertrouwen in kreeg en me eindelijk kon richten op mijn professionele ontwikkeling.
Hij bracht me in contact met mijn mannelijke energie
Hij leerde mij in plaats van de strijd de verbinding aan te gaan
En mij persoonlijk leerde hij om elke dag in de spiegel te kijken en te zeggen: het is al goed genoeg. Ik oefen nog steeds, sorry Wibe.
Wie kent niet de vadersprong, of werd over zijn schouder gegooid of op zijn knie gezet?
Afgelopen april werkten we weer twee dagen samen en ik merkte dat het niet goed ging. Ik besefte dat dit de laatste keer zou zijn. En toch kon hij nog ten diepste raken.
Zo schreef een man die voor het eerst aanwezig was: Mijn ontmoeting met Wibe was zo bijzonder dat ik hem weer moest ontmoeten. Nu is hij overleden. Ik ben ontdaan, heb tranen gelaten voor iemand die ik persoonlijk niet ken en maar één keer heb ontmoet. Dat was de impact van zijn aanwezigheid op mij.
Ik leerde het toen nog kleinschalige Phoenix en Wibe kennen in de Raiffeisenstraat. Inmiddels is het een groot instituut dat stevig stut op zijn gedachtengoed. En zijn er in Nederland vele instituten die veel te danken hebben aan hem. Wat ik leerde over rouw is stevig verankerd in het Expertisecentrum Omgaan met Verlies en Opleidingen Land van Rouw dat Sabine Noten en ik samen oprichtten.
Hij was als een steen in het water waarbij de kringen steeds groter zijn geworden. Hij liet je in vertrouwen los en was er als een goede vader als je hem nodig had. Als je vastliep, een voorwoord wilde hebben voor je boek of nood had aan supervisie. Geduldig schreef hij in pauzes persoonlijke ‘versjes’ voor in zijn boeken.
Wibe, leermeester voor velen, collega, de man op wiens schouders vele instituten staan, makker en vriend. Ik rouw van jou.
Ik eindig met de woorden van filosoof Henri-Louis Bergson die hij een eeuw geleden volgens mij toen al speciaal voor Wibe schreef:
Loslaten is iets anders dan achterlaten.
En vasthouden is iets anders
dan weigeren om verder te gaan.
Loslaten is toestaan dat wat er was
in je doorklinkt
terwijl je verder gaat.
Vasthouden is toestaan dat je verder gaat
terwijl wat er was
eeuwig in je zal nagalmen.
